Als bedrijfsleider bent u een belangrijke, zoniet de belangrijkste schakel in het verkrijgen of handhaven van een vruchtbare veestapel. Kennis en ervaring van de bedrijfsleider en/of zijn medewerkers ivm voortplanting en vruchtbaarheids -problematiek zijn van primordiaal belang. Daar waar alle maatregelen en beslissingen bij de bedrijfsvoering of het management er op gericht zijn om het bedrijfsrendement te optimaliseren, wordt de fertiliteit automatisch beter. De bedrijfsvoering moet evenwel rekening houden met de interacties tussen de factoren die het rendement beïnvloeden. ( gierigheid bedriegt de wijsheid! )
Bronstwaarneming blijkt vaak een probleem te zijn.
Zie lijst bronstkenmerken. Men stelt dat een minimale observatie van minstens 3 X 20 min / dag noodzakelijk is . In drukke periodes heeft men daar niet steeds de tijd voor.
Hulpmiddelen bij de bronstwaarneming
- Extra observators: knecht, gezinsleden, buren (betrouwbaarheid?)
- Koeien in de weide moeten herkenbaar zijn. (halsbandnummer)
- Verrekijker kan van pas komen.
- Verfcapsules op de staartbasis ( Kamar) http://www.kamarinc.com/
- Elektronische bronst(stareflex) detectors: IMV:DECwww.imv-technologies.com
- Bij dieren die loslopen:
Staartbasis instrijken met kleur- of merkstift : indien bronstig én besprongen geweest, is de kleurstreep verdwenen. Werkt niet met 100% zekerheid, maar snelle controle is mogelijk. In plaats van 3 keer 20 minuten naar je dieren te kijken, kunnen nu 1 tot 2 keer per dag 20 seconden volstaan!!!! Ook dieren die slechts zeer kortstondig staande bronst vertoonden, (toen je niet in de buurt was) worden hierdoor opgemerkt. (Indien de staartwervels gekneusd of soms zelfs gebroken zijn, is het uit met de pret) Dit uiterst goedkope middel geeft je niet alleen een belangrijke tijdwinst, je zal ook geen bronsten missen. Zijn alle strepen nog aanwezig, dan kan je gerust verder gaan. Is een staartstreep verdwenen dan is nader onderzoek aangewezen. Eigenaardig genoeg stel ik vast dat nogal wat veehouders er niet toe komen om deze eenvoudige maar efficiente tip te gebruiken. - Zoekstier, gesteriliseerd of met verlegde penis (operatie in Nederland verboden) moet uitgerust zijn met kleurblok. Een zoekstier los in de kudde heeft echter meer nadeel dan voordeel. ( levensgevaarlijk en mogelijke overdrager van infecties)
- Aanwezigheid van de stier werkt sexueel stimulerend op de vrouwelijke dieren. Het interval tussen kalving en eerst geziene bronst wordt korter.
- Een zoekstier in een box in een hoek van de loopstal geeft goede resultaten! Zeker op melkveebedrijven. Bronstige koeien zoeken de stier op en vindt men dan ook nabij de stierbox. Gedrag van de stier kan wijzigen bij aanwezigheid van bronstige koe.
- Stappenteller of pedometer is een goed hulpmiddel op melkveebedrijven. Dit toestel detecteerd ook "stille bronst"of bronstige koeien die niet springen.
- Melkgiftemeting.
- Rectaal onderzoek (inwendige bronstwaarneming). Baarmoeder tonus. Controle ovariële activiteit, ovariële stimulatie door massage.
“Wie schrijft die blijft”
Consequent alle relevante gegevens noteren is de sleutel tot het succes. Hou steeds een notaboekje op zak. Intensief gebruik van stallijst of vruchtbaarheidsziektekaart in combinatie met de drieweken-kalender geeft U volledige controle over de fertiliteitsstatus van de veestapel !!!!
Noteer alle dieren die u bronstig ziet!!! OOK diegene die nog niet geïnsemineerd of gedekt worden. Noteer hun nummer in een andere kleur op de driewekenkalender zodat u ze goed kan volgen.
Computerprogramma is uiteraard ook goed, maar gegevens moeten even consequent ingebracht worden.
Zie ook deze Engels-talige site met ongeveer dezelfde inhoud als hierboven beschreven
Onthoudt: Gemiddelde tussenkalftijd = som tussenkalftijden / aantal koeien
Voor een vleesveebedrijf staat één maand verlenging van de gemiddelde tussenkalftijd gelijk aan ongeveer 10 % bruto-inkomsten verlies. Of één maand kortere tussenkalftijd is 10 % winst.