Een handleiding voor de moderne rundveehouderij

Oorzaken van verminderde vruchtbaarheid en steriliteit.

Aangeboren afwijkingen

• Kween of Freemartinisme: 92% van de vaarzen afkomstig uit een tweeling van verschillend geslacht zijn steriel.
• Hymen persistens
• Witte vaarzenziekte
• Dubbele cervix en abnormaal ontwikkelde cervix of baarmoederhals.
• Hypoplasie (onderontwikkeling) van de ovaria (erfelijk!)
• Verkeerde kruisligging (erfelijk! selektie! stierkeuze!)
• Hormonale afwijkingen (Naast een genetische aanleg, is de oorzaak vaak voeding gerelateerd)
• Anoestrus ; suboestrus
• Anovulatoire bronst
• Persisterende follikel !
• Cysteuze ovaria (brulsheid; verstieren)
• Zwak geel lichaam (corpus luteum) !
• CL-regressie
• Verworven oorzaken
• Zware verlossing; tweelingdracht ; keizersnede
• Pneumo- en urovagina (perineumscheur; verkeerde kruisligging!; verzakte baarmoeder)
• Vergroeiïngen van BM en/of eileiderobstructie (na SC)
• Hoge melkproductie of zoogkoe ( ovariële activiteit en eicelkwaliteit dalen)

Infectieuze oorzaken

• Baarmoederontsteking of witvuilers (Opblijven nageboorte; insemineren buiten bronstperiode)
• Virale infecties (IBR-IPV; BVD; e.a.) (zie dierziekten)

Andere oorzaken van opbreken na KI of dekking.

Embryonale sterfte te wijten aan

• Virale infecties: IBR, BVD, Para-influenza enz. Voor meer info zie dierziekten
• Allerhande algemene verwondingen en/of ontstekingsprocessen. (vb klauwontsteking, mastitis, sinusitis, ...)
• Te energierijke voeding (overvoeding)
• Voedingsfouten (gebrek aan bepaalde essentiële voedingselementen...)
• Slechte conditie (parasieten, voeding)
• Leeftijd van de koe

Abortus oorzaken bij rundvee.

Infectieuse oorzaken:

• Neospora caninum
• Bovine Virale Diarrhee (BVD) virus
• Infectieuse Bovine Rhinotracheitis (IBR) virus
• Leptospirose
• Brucellose
• Mycotische (Schimmel) abortus
• Actinomyces (Corynebacterium) pyogenes
• Listeriose (Listeria monocytogenes)
• Trichomonas foetus
• Campylobacter fetus venerealis
• Chlamydia psittaci
• Andere mogelijke infectieuse oorzaken: Parainfluenza, Mycoplasma, Haemophilus somnus, Salmonella, enz.

Niet-infectieuse oorzaken van abortus

• Tekorten aan vitamine A (experimenteel bewezen) en vit. E, selenium en ijzer.
• Hitte stress, hoge koorts
• Zwaar trauma
• Toxines:
  • plantaardig, 
  • mycotoxines vnl met oestrogene activiteit, 
  • nitraat- of nitriet vergiftiging.
• Navelstreng beklemming of -breuk.
• Accidentele prostaglandine toediening (CL gevoelig tot 150ste dag = 5 maand dracht)
• Manuele (onzorgvuldige) drachtdiagnose
• Inseminatie van drachtige dieren
• Kombinatie van een aantal predisponerende factoren

Gezondheid optimaliseren door

• preventie (vaccinatieprogramma’s) ,
• parasietenbestrijding, 
• voederproductie en voeding bijsturen,
• betere hygiëne en huisvesting. 
• vruchtbaarheidsproblemen behandelen